Οσφυαλγία και Οστεοπαθητική

Η οσφυαλγία (πόνος στη μέση) αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες επίσκεψη κάποιου στον οστεοπαθητικό. Λόγω του περιορισμένου αριθμού οστεοπαθητικών στην Ελλάδα (υπάρχουν περίπου 25 μέλη στον Ελληνικό Σύλλογο Οστεοπαθητικής) δεν έχουμε επιδημιολογικά στοιχεία οπότε και θα δανειστούμε στοιχεία από τη Μεγάλη Βρετανία  από έρευνα του 1994 [General Council and Register of Osteopaths. Osteopaths snapshot Survey 199 GCR 16/94. Reading: General Council and Register of Osteopaths, 1994]. Εκεί το 75% των ασθενών παίρνουν μόνοι τους την πρωτοβουλία να επισκεφτούν τον οστεοπαθητικό (υποθέτουμε ότι στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερό), το 23% παραπέμπονται από το γενικό γιατρό τους και ένα 2% από ιατρούς άλλων ειδικοτήτων.

Η οσφυαλγία αποτελεί περίπου στο 60% των περιπτώσεων που βλέπει ένας οστεοπαθητικός. Ένα ποσοστό περίπου στο 65% όσων επισκέπτονται τον οστεοπαθητικό με οσφυαλγία, έχουν τα συμπτώματά τους για παραπάνω από 1 μήνα πριν την επίσκεψη, ενώ ένα ποσοστό γύρω στο 35% έχουν τα συμπτώματα για πάνω από 1 ΧΡΟΝΟ !!!. Οι 2500 οστεοπαθητικοί της Μεγάλης Βρετανίας βλέπουν περίπου 700.000 νέα περιστατικά οσφυαλγίας το χρόνο.

Τί συμβαίνει όμως όταν ένας ασθενής με οσφυαλγία επισκέπτεται τον οστεοπαθητικό; 
Ο οστεοπαθητικός θα επιχειρήσει να εντοπίσει όσο αυτό είναι δυνατό τους εξωγενείς και ενδογενείς στρεσογόνους παράγοντες κάθε ασθενούς. Για αυτό και η διαγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει ένα λεπτομερές ιστορικό και ενδελεχή εξέταση όλου του σώματος για να καταλήξει στην ιδανική επιλογή θεραπείας. Είναι σημαντικό να βρει όσο το δυνατό περισσότερες πληροφορίες για το πρόβλημα του ασθενούς, πληροφορίες που να αφορούν λεπτομέρειες για την έναρξη του προβλήματος, τη σειρά των συμπτωμάτων, την ένταση του πόνου, την περιοχή του, το είδος του, πιθανή αντανάκλαση, παράγοντες που βελτιώνουν ή οξύνουν το πρόβλημα, παλαιότερες εμφανίσεις παρόμοιου προβλήματος, πιθανή φαρμακευτική αγωγή, γενικό ιατρικό ιστορικό, διατροφικές συνήθειες, εργασία, εξετάσεις (πχ ακτινογραφίες), τρόπο ζωής κ.α.
Η εξέταση περιλαμβάνει, παρατήρηση του ασθενούς σε ορθή θέση, έλεγχο για σκολιώσεις (συχνά ο ασθενής με οσφυαλγία υιοθετεί αντιαλγική σκολίωση), έλεγχο για αλλαγές στο μυϊκό τόνο, εντοπισμό της ακριβής θέσης του πόνου, έλεγχο της κίνησης, έλεγχο για ασυμμετρίες στην κίνηση, έλεγχο της καθιστής στάσης. Η εξέταση σε ξαπλωτή θέση περιλαμβάνει, έλεγχο της λειτουργικότητας των κάτω άκρων, έλεγχο για ασυμμετρία των κάτω άκρων, έλεγχο της παθητικής κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης. Η εξέταση διά της ψηλάφησης αποτελεί την συχνότερη μέθοδο έλεγχου της κατάστασης του μυο-σκελετικού συστήματος από τον οστεοπαθητικό.  Επιπλέον χρησιμοποιούνται και τα κλασικά ορθοπαιδικά και νευρολογικά τεστς, όταν κρίνεται απαραίτητο. Μετά από όλη αυτή την ενδελεχή εξέταση ο οστεοπαθητικός θα καταλήξει στην υπόθεση εργασίας (κλινική εκτιμηση) για την αιτιολογία της οσφυαλγίας .

Σύμφωνα με την έρευνα που προαναφέρθηκε, σε ένα δείγμα 4609 ασθενών που εξετάστηκαν από 508 οστεοπαθητικούς, οι αιτίες της οσφυαλγίας ήταν:

·         Μηχανική δυσλειτουργία της άρθρωσης ( facet lock-osteopathic somatic dysfunction) 54,96%

·         Τραυματισμός μαλακών μορίων – Φλεγμονή 32,35%

·         Εκφυλιστικές παθήσεις των αρθρώσεων – Σπονδυλαρθρίτιδα 26,19%

·         Ψυχογενείς παράγοντες – στρες 10,20 % (υποθέτουμε ότι 16χρόνια μετά αυτό το ποσοστό μπορεί να είναι μεγαλύτερο)

·         Διαταραχή του αυτόνομου νευρικού συστήματος 9,35%

·         Δισκοκήλη 7,09%

·         Φλεγμονώδη αρθροπάθεια 5,62%

·         Σπλαχνική δυσλειτουργία 2,89%

·         Άλλη παθολογία 5,27%

Βλέπουμε λοιπόν ότι οι αιτίες της οσφυαλγίας είναι ποικίλες. Εφόσον λοιπόν ο οστεοπαθητικός καταλήξει στην κλινική εκτίμηση, θα επιλέξει το σωστό τρόπο αποκατάστασης της υγείας του ασθενούς, αν το πρόβλημα εμπίπτει στην ειδικότητά του ή θα τον παραπέμψει στον κατάλληλο γιατρό αν το πρόβλημα είναι παθολογικό.
Πώς θα θεραπεύσει την οσφυαλγία ο οστεοπαθητικός; Ανάλογα με την κλινική εκτίμηση   ο οστεοπαθητικός μπορεί να χρησιμοποιήσει διάφορες τεχνικές για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του ασθενούς. Οι συνηθέστεροι τρόποι αποκατάστασης περιλαμβάνουν:

• Χειρομάλαξη
• Ήπιες τεχνικές απελευθέρωσης
• Οστεοπαθητικοί χειρισμοί
• Ρυθμικές τεχνικές διάτασης, πίεσης, αποσημπίεσης
• Τεχνικές απελευθέρωσης μυϊκών απονευρώσεων
• Τεχνικές ενεργητικής διάτασης και παθητικής χαλαρωσης –Τεχνικές μυϊκής ενέργειας
• Κινητοποίηση αρθρωσης
• Ρυθμική κινητοποίηση
• Τεχνικές εύρεσης θέσης χαλάρωσης

Με αυτές αλλά και άλλες τεχνικές ο οστεοπαθητικός επιχειρεί να επιτύχει:

• Διάταση των μυών της μέσης
• Χαλάρωση των μυϊκών σπασμών
• Επαναφορά της σωστής λειτουργίας των σπονδύλων της μέσης
• Απελευθέρωση της κίνησης του μυο-σκελετικού συστήματος
• Βελτίωση της κυκλοφορίας και της λεμφικής παροχέτευσης

Επιπλέον ο οστεοπαθητικός μπορεί να προτείνει στον ασθενή:

·         Οδηγίες υδροθεραπείας

·         Ειδικές ασκήσεις για το σπίτι

·         Διατροφικές συμβουλές σχετικές με το πρόβλημά του

·         Οδηγίες για σωστή στάση

·         Οδηγίες για σωστό κουβάλημα

·         Οδηγίες για σωστή εργονομία στην εργασία

·         Απλές αλλαγές του τρόπου ζωής

·         Οδηγίες ελέγχου του άγχους

Τα αποτελέσματα της οστεοπαθητικής στην οσφυαλγία είναι εξαιρετικά. Το βρετανικό Νational Ιnstitute for Clinical Εxcellence (ΝΙCΕ) έβαλε στο μικροσκόπιο 200 θεραπείες και μηχανήματα που υποτίθεται ότι ανακουφίζουν από τους πόνους στη μέση [http://guidance.nice.org.uk/CG88] . Οι ακτίνες Χ, οι υπέρηχοι και οι ενέσεις στεροειδών αποδείχθηκαν ανεπαρκείς ως μέθοδοι.

Αντίθετα, η οστεοπαθητική, η χειροπρακτική και ο βελονισμός έχουν αποτελέσματα.

Το συμπέρασμα αυτό σηματοδοτεί μια στροφή για τη Βρετανία στο ζήτημα των εναλλακτικών θεραπειών, καθώς είναι η πρώτη φορά που μια κρατική υπηρεσία τις θεωρεί πιο αποτελεσματικές από τις συμβατικές θεραπείες.